Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου 2012

Η αγιοποίηση ενός οικουμενιστή και μασόνου επισκόπου



Η ἁγιοποίηση ἑνὸς Οἰκουμενιστὴ καὶ Μασόνου Ἐπισκόπου


ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ  ΣΜΥΡΝΗΣ

(Ἡ ζωή του, ἡ δράση του, ἡ διδασκαλία του, δικαιολογοῦν τοὺς παραπάνω χαρακτηρισμούς, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὰ παρουσιαζόμενα ἐδῶ κείμενά του, δὲν δικαιολογοῦν ὅμως τὴν ἁγιοποίησή του).

Μέσα στ δισχιλιετ στορία τς κκλησίας ο γιοι ποτελον, π νθρωπίνης πλευρς, τ πι λαμπρ κα νδοξο μέρος της. Ο γιοι εναι ραιότερη προσφορ κα καθαρώτερη θυσία τς κκλησίας πρς τὸν Θεό. Εναι ο διαχρονικο δοδεκτες δι τος χριστιανος κα κριβς στάθμη, ποία δν πιδέχεται τ λιγότερο τ περισσότερο. Εναι π πλέον ο προστάτες μας κα ο μεστες δι τ δικά μας λάθη στν θρόνο το Θεο. Εναι τέλος ο στλοι τς ληθείας κα τ πόρθητα κάστρα τ ποα χθρς δν μπόρεσε ν κυριεύση. Ο γιοι εναι ο θεωμένοι νθρωποι, ο πίγειοι γγελοι, ο ορανοβάμονες, ο τ πάντα θυσιάσαντες δι τν Θε κα ς κ τούτου τ ληθιν πρότυπά μας.
Ατ λα, εναι ληθιν κα πέρα π κάθε μφισβήτησι. Στν ποχή μας μως, ποία χαρακτηρίζεται ς ποχ τς μφισβητήσεως τν πάντων, στ πρόσωπο το Χρυσοστόμου Καλαφάτη, Μητροπολίτου Σμύρνης, μφισβητήθηκε κα προσεβλήθη τ ερώτερο μέρος τς κκλησίας μας, δηλαδ τ γιολόγιό της. Κα χι μόνο ατό, τ ποο εναι φοβερ κα διανόητο ς πρς τς συνέπειές του, λλ π πλέον γινε συστηματικ προσπάθεια π τος πισκόπους ν ξαπατηθ λας κα ν ποδεχθ να Μασόνο κα αρεσιάρχη ς γιο. Δηλαδ το παρουσίασαν τν κόρακα ς περιστέρι κα τν χαμαιλέοντα ς ψιπέτη ετό. Κα τν βαλαν ν τν προσκυνήση, διότι συνήθισε λαός μας, που βλέπει φωτοστέφανο κα εκόνα, ν βάζη μετάνοια κα ν σταυροκοπιέται.
τσι λοιπν τν τιμή, ποία θ ρμοζε ν ποδοθ δι μέσου τν γίων στν Θεό, ποος το ατία τς γιότητός τους, τν πέδωσε φελς δι μέσου τοῦ σκοτεινο κατ τν πίστι κα ραδιούργου Χρυσοστόμου Σμύρνης στν διάβολο, διότι διάβολος εναι ατία τς πλάνης κα πτώσεως τν νθρώπων. Κα τοιουτοτρόπως, κατ τ γιογραφικό, στάθη τ βδέλυγμα τς ρημώσεως ν τόπ γίῳ κα πεδείχθη τι κκλησία χειραφετεται φανερ π τος Μασόνους, ο ποοι πλέον διακηρύσσουν προκάλυπτα τι χουν τν τέκτονα γιό τους καί, π πλέον, τι δν θ δύνατο Χρυσόστομος Σμύρνης ν φθάση στν γιότητα ν δν το τέκτονας. Ατ γράφησαν σ μασονικ περιοδικ κα χουν διακηρυχθ π ξιωματούχους Μασόνους, χωρς βεβαίως ν θιγον ο γιοποιήσαντες ατν πίσκοποι.
Εναι μως ξιον πορίας τ ξς. Διατί ο γιοποιήσαντες τν Χρυσόστομο Σμύρνης πίσκοποι, ο ποοι σήμερα διαλέγονται μ τος αρετικος κα τος λλοθρήσκους, δν δέχονται χι συζήτησι, λλ οτε κουβέντα γι τν μασονικ ατ γιοποίησι;
Διατί κατεσκεύασαν ναν «γιο» κα τν φησαν μετ προστάτευτο στς πικρίσεις το λαο, ες τρόπον στε ν δίδουν τν ντύπωσι τι πλέον ο γιοποιήσεις δν γίνονται μ γιοπνευματικ κριτήρια, λλ μ παπικ κα μασονικά;
Διατί δν παντον σ σα τος καταμαρτυρομε σχετικ μ τν ν λόγ γιοποίησι, λλ ντιμετωπίζουν τ κκλησιαστικ πρόβλημα, τ ποο ο διοι δημιούργησαν, μ κυνικ διαφορία;
Διατί, τέλος πάντων, ν φαίνεται σήμερα τι ατο τίμησαν διαιτέρως να θνομάρτυρα μ τ ν το φορέσουν φωτοστέφανο καί, πεναντίας, ν φαίνεται τιμες πολεμομε τν μνήμη νς νεκρο;
Τί σχέσι χουν ο πατριωτικο γνες μ τν γιότητα κα γιατί πιτέλους, ν χουν τσι τ πράγματα κα πιστεύουν τι τ οοδήποτε μαρτύριο δημιουργε γίους, δν γιοποιον κα τος λλους θνομάρτυρες, ο ποοι, ν μ τί λλο, εχαν πι ρθόδοξο φρόνημα π τν Χρυσόστομο Σμύρνης; Ποιό λλο παρόμοιο φαινόμενο χουμε στν κκλησιαστικ στορία, γιοποιήσεως δηλαδ κάποιου, ποος διακρίθηκε μόνο γι τος πατριωτικος γνες, ν δι τος θρησκευτικος το πάντοτε κα μονίμως πών;
ν γι λες ατς τς ρωτήσεις, κα γι τόσες λλες ο ποες πάρχουν, πρχαν παντήσεις, σίγουρα ο γιοποιήσαντες τν Χρυσόστομο Σμύρνης πίσκοποι θ τς εχαν δώσει. να πάντως εναι βέβαιο, τι δηλαδ συμμετοχ το γ. Πνεύματος στν ν λόγ γιοποίησι εναι δια μ τ συμμετοχή Του κα στν κλογ τν γιοποιησάντων τν Χρυσόστομο Σμύρνης πισκόπων. Ὁπότε γιος πο δημιούργησαν εναι κριβς στ μέτρα τους, τ ποία εναι αρετικά, μασονικ κα νεοεποχίτικα.
Εναι καλ μως, προκειμένου ν μ φανομε στ μάτια κάποιου (πο δν γνωρίζει τ κκλησιαστικ πράγματα κα τν παράδοσι τς κκλησίας) φανατικο κα μπαθες, ν στηρίξουμε τς θέσεις μας, στε κάθε καλοπροαίρετος ρθόδοξος ν νημερωθ κα ν τοποθετηθ ναλόγως. Διότι εναι λήθεια τι, ν λοι ο ρθόδοξοι γνωρίζαμε τν Παράδοσί μας κα τς ποχρεώσεις μας μέσα τν κκλησία, δν θ τολμοσαν ο πίσκοποι, οτε μασονικς γιοποιήσεις ν κάνουν, οτε βεβαίως ν δηγον τν κκλησία στν Παπικ ποταγ κα τν Ερωπαϊκ κκοσμίκευσι.
Ξεκινώντας, λοιπόν, π ατν καθ’ αυτν τν πατριωτισμ το Χρυσοστόμου Σμύρνης ναφέρουμε τι χι μόνο το περβολικς κα πέρμετρος, λλ π πλέον τυφλς κα μπαθής. π τ κείμενα τν συγχρόνων του βιογράφων, τ ποῖα λθαν στ φς, βλέπομε τι διος ατς τυφλς κα μπαθς (παθολογικς) πατριωτισμός του τν δηγοσε στν ποτίμησι κα περιφρόνησι τν λλων νθρώπων.
τσι τν βλέπουμε π.χ. σ πιστολή του ν ποκαλ κτήνη κα κτηνανθρώπους τος Μουσουλμάνους Πομάκους το Αμου, τος δ μεγάλους σχυροὺς τῆς γῆς, ρχηγος τν μεγάλων δυνάμεων, ν τος ποκαλ σωτρες κα δικαίους κριτές. τυφλς κα μπαθς πατριωτισμός του τν δήγησε ν προσκυν δουλικ κα γλοιώδη τν κάθε σχυρὸ τῆς μέρας, π τος πολιτικος γέτες τν μεγάλων κρατν μέχρι τος θρησκευτικούς, προκειμένου ν τος προσεταιρισθ ες βοήθεια τς πατρίδος.
διος ατς χαλίνωτος κα νεξέλεγκτος πατριωτισμός του τν δήγησε χι μόνο στ ν μπιστεύεται κα ν στηρίζεται στ ψεύτικα λόγια κα στς ποσχέσεις τν ξένων, λλ κα ν ποτάσσεται πλήρως σ’ ατος κα ν βλέπη στ μέτωπά τους τν σφραγδα το Θεο. Ατς πατριωτισμς τν δήγησε στ ν παρερμηνεύη τ βιβλίο τς ποκαλύψεως κα ν ταυτίζη τ κείμενά του μ τν πελευθέρωσι τς Μ. σίας. Ατς ξέφρενος κα ρρωστος πατριωτισμός του τν δήγησε στ ν λησμονήση τι το θρησκευτικς κα πνευματικς γέτης, στν ποο κκλησία μπιστεύθηκε τ σωτηρία πολλν ψυχν κα ν ζ στν αταπάτη τι το πολιτικς κα στρατιωτικς ρχηγός, ποος θ χρησιμοποιοσε λα τ μέσα, κόμη κα τν θρησκευτική του διότητα κα τν ρχιερωσύνη κα τν πίστι του κα τν δια τν κκλησία πρς τν σκοπ τς πατρίδος.
τσι τν βλέπουμε, σύμφωνα πάντα μ τος βιογράφους του, χι μόνο ν πλοφορῆ, κα μάλιστα σ καιρ εἰρήνης, λλ κα ν εναι ριστος στν σκοποβολ καί, μάλιστα, ριστος κα μ τ δύο χέρια κα πιπλέον ν θέτη τν αυτόν του πρότυπο δι τος πολοίπους λληνες, προκειμένου ν λευθερωθον π τος Τούρκους.
Τν βλέπουμε ν γεται κα ν καθοδηγ τ ντάρτικα σώματα στν Μακεδονία, ν δημιουργ μόνος του ατόχθονα στρατιωτικ τμήματα στν Μ. σία, ν συνεργάζεται μ τος πολιτικούς, ν καταθέτη σχέδια δι τν πορεία κα ξέλιξι τν στρατιωτικν πιχειρήσεων, ν τος λέγχη δριμύτατα δι λάθη των, τ ποα κατ τν γνώμη του δν πρεπε ν γίνουν καί, τ χειρότερο, ν ντάσσεται διος στ πολιτικ κόμματα κα σχήματα κα ν πόσχεται κρα κα δι βίου ποταγή.
Τ χειρότερο μως π λα εναι τι τυφλς κα νοσηρς πατριωτισμός του τν μπόδισε ν διακρίνη, τι ς ποιμν τν λογικν προβάτων φειλε ν τ προστατεύση π τν γριότητα κα θηριωδία τν Τούρκων. Τν κανε ν τρέφη ψεύτικες λπίδες κα αταπάτες κόμη κα τν παραμον τς εσόδου τν Τούρκων στ Σμύρνη. Ατς τόσο ργανωτικός, τόσο δυναμικς κα δραστήριος δν κανε τν παραμικρ κίνησι, στε ν μεταφερθ γκαίρως λαός, ποος συνέρρεε στ Σμύρνη π λα τ μέρη τς Μ. σίας μετ τν κατάρρευσι το μετώπου στ φιν Καραχισάρ, στ πέναντι λεύθερα λληνικ νησιά.
κόμη κα τς τελευταες κρίσιμες μέρες κατηνάλωνε τν χρόνο του μ τ ν ποστέλη τηλεγραφήματα στος σχυρος κα ν λπίζη στ βοήθειά τους κα ν πισκέπτεται τος προξένους τν μεγάλων δυνάμεων κα ν δέχεται π ατος ψεύτικες ποσχέσεις.
Τ πλέον μως σημαντικ εναι τι γνώριζε πολ καλ τί θ συνέβαινε, ταν ο Τορκοι κατελάμβαναν τν Σμύρνη. Ατ τ εχε πληροφορηθ π τς καταλήψεις π τος Τούρκους τν λλων πόλεων τς Μ. σίας κα τ εχε περιγράψει μ πολ παραστατικ τρόπο σ πιστολές του, ταν κλιπαροσε γι βοήθεια.  Κα μως δν πέδειξε οτε τ λάχιστον νδιαφέρον δι τν διάσωσι το λληνικο πληθυσμο. θελε ν παραμείνουν ο λληνες κε προφανς δι ν μ χαθον τ δικαιώματα κα ο διεκδικήσεις κα τσι νήργησε μέχρι τέλους σν ψυχρς πολιτικς κα στρατιωτικς γέτης κα χι σν πατέρας, ποος προσπαθε ν διασση τ τέκνα του.
Θ μπορούσαμε ν πομε στ σημεο ατό, τι τυφλς κα ξέφρενος πατριωτισμός του τν δήγησε τρόπον τιν ν βοηθήση τος Τούρκους στ ν χουν φθονη λεία δι ν κανοποιήσουν τ πάσης φύσεως πάθη τους. Θ δυνάμεθα δέ, πιπλέον, μετ βεβαιότητος ν σχυρισθομε τι κόμη κα παρουσία του στ Σμύρνη μετ τν κατάληψί της π τος Τούρκους, συνετέλεσε στε ατο ν ξαγριωθον περισσότερο, βλέποντας μπρός τους τν μεγαλύτερο χθρό του θνους τους κα ς κ τούτου ν συμπεριφερθον μ μεγαλύτερη γριότητα κα στν πόλοιπο λαό.
πως καταλαβαίνει κανείς, λα ατά, τ ποῖα ποτελον μία μικρ περίληψι το πατριωτικο μένους το Χρυσοστόμου Σμύρνης, πολ πέχουν π τν γιότητα στν ποία ο πίσκοποι τ τος 1992 τν νήγαγον. Διότι ξέφρενος κα τυφλς πατριωτισμς δηγε χι σ γιότητα λλ σ γριότητα, σ συμβιβασμος κα λλαγ πορείας π ατ τ ποία διδάσκει Χριστς κα τ εαγγέλιο. λλ θ συνεχίσωμε μ κόμη σημαντικώτερα θέματα, τ ποα πτονται τς πίστεως το Χρυσοστόμου Σμύρνης.

ρθόδοξος πίστις, στ θεωρητικ κα πρακτική της μορφή, εναι τ κριτήριο, τ σημεο ναφορς κα εδοποις διαφορ κάθε χριστιανο π τος αρετικούς. Δν εναι δυνατν νευ ατς ν εαρεστήση κανες τ Θε ,τιδήποτε κα ν κάνη, κόμη κα ν θυσιάση τ ζωή του κα χύση τ αμα του χάριν τς πίστεώς του. Ατς εναι λόγος γι τν ποο οδέποτε ρθοδοξία δέχθη τος μάρτυρες τν αρετικν, οτε πέδωσε οαδήποτε τιμ σ σους σφαλλαν στ θέματα τς πίστεως.
περίπτωσις το Χρυσοστόμου Σμύρνης ποτελε πρόβλημα σ κάθε ρευνητ τς ζως του, χι φυσικ ν ταν ρθόδοξος αρετικός, λλ ν πραγματικ πίστευε κα πο πίστευε. Εναι τόσο συγκεγχυμένη κα θολ πίστις του, πο δν γνωρίζουμε ν ταν χριστιανός, εδωλολάτρης θεος. Τ μόνο πο πάντοτε φαίνεται σ’ ατν εναι πέραντη πίστις του κα λατρεία πρς τν πατρίδα, τν ποία εχε θεοποιήσει κα χάριν τς ποίας θυσίαζε τ πάντα. Ατ εναι μεγαλύτερη σως πλάνη του, διότι πέδωσε κάπου λλοῦ, ατ τ ποο νκε κα πρεπε ν ποδοθ στ Θεό, σύμφωνα μ τν πρώτη κα μεγάλη ντολ «γαπήσεις Κύριον τν Θεόν σου ξ λης της καρδίας σου κα ξ λης τῆς ψυχς σου κα ξ λης τῆς διανοίας σου κα ξ λης τῆς σχύος σου» (Μάρκ. 12,30). σως ατ πλάνη ν τν δήγησε στς πόλοιπες αρέσεις, προκειμένου ν προσεταιρισθ, χάριν τς βοηθείας τς πατρίδος, τος σχυροὺς τῆς Ερώπης κα τς μερικς.
Κατ’ ρχς βλέπουμε ν χη εδωλολατρικς κα πανθεϊστικς ντιλήψεις κα ν κφράζεται ναλόγως σ γραπτ κείμενά του. Οδέποτε χρησιμοποίει παραδείγματα κα λόγια τν γίων πατέρων, λλ μονίμως τν ρχαίων λλήνων. Οδέποτε μίλει δογματικ ρθόδοξα, λλ πάντοτε νθρωπιστικ κα χρωμα. Οδέποτε περασπίσθηκε τν ρθοδοξία τν θεώρησε ς τν σωτήριον λήθεια, λλ πάντοτε τν ξίσωνε μ τς αρέσεις κα μάλιστα σ σημεο, πο ν προτείνη τος αρετικος ς παράδειγμα πρς μίμησι τν ρθοδόξων. Οδέποτε θεώρησε τος αρετικος ς χθρος κα λύκους γι τ ποίμνιό του, λλ πεναντίας τος προσεκάλει στος ναούς του ν μιλήσουν κα ν κατηχήσουν τος ρθοδόξους.
Κα γι ν γίνωμε πι συγκεκριμένοι ς πρς τς εδωλολατρικές του ντιλήψεις, ναφέρουμε τς κφράσεις του π λόγους κα πιστολές του: «θεος μηρος», « Θεοί!», « θε νίκη», « γ κα Θεός»...
κτς μως λων ατν, εχε εδωλοποιήσει τν διο τν νθρωπο καί, σύμφωνα μ τς ντιλήψεις τς Ερώπης κα τς μερικς, τν εχε κάνει ατοσκοπό. Δι’ ατ προέτρεπε τος χριστιανος ν χουν ρωτα στ χορό, στ γυμναστική, ν χουν λατρεία στ δάση κα τ νθη, ν δημιουργον ραα κα πλαστικ σώματα, ν προσέχουν τ σωματική τους γεία καί, βεβαίως, ν χουν πόλυτο προσήλωσι στ ρχαο λληνικ πνεμα. θεοποίησις το εδώλου «νθρωπος» τν κανε ν διακηρύσση περ τς λεημοσύνης: «Ατ εναι ληθς λεημοσύνη κα ληθς φιλανθρωπία, ἣν ες οδένα λλον χρεωστῆ νθρωπος παρ μόνον ες αυτόν». νθρονιστήριος λόγος του στν Σμύρνη εναι να μνημεο εδωλολατρείας, τ ποο θ ζήλευαν ο ρχαοι κα νέοι δωδεκαθεϊστές.

 ς πρς τς αρέσεις κα τος αρετικος Χρυσόστομος Σμύρνης δν βλεπε πουθεν πλάνη αρεσι, λλ λους τοὺς βλεπε ρθοδόξους. Εναι ντως πρωτοφανς κα μοναδικ ντίληψίς του ατ κα δν τν συναντομε οτε στος πλέον κραίους Οκουμενιστές. πίστευε κα διεκήρυσσε τι ο Προτεστάντες χουν γκυρα μυστήρια, τι εναι ληθινο διάδοχοι τν ποστόλων, τι στος πισκόπους των χει μπιστευθ Χριστς τ ποίμνιο, τι ο πίσκοποί των πρέπει ν κάνουν εραποστολ κα φυσικά, ταν πεθάνουν, πηγαίνουν στν Παράδεισο. Εναι νάγκη ν παραθέσωμε να–δύο δείγματα π πιστολς το Χρυσοστόμου Σμύρνης πρς τος πάστορες τν Προτεσταντν δι ν κατανοήσωμε τ μέγεθος τς διαστροφς κα πλάνης του:
«Ες τ ζωηρν τοτο νδιαφέρον τς μετέρας Σεβασμιότητος κα πάσης τῆς ν Χ μν δελφότητος, ποκρινόμεθα κα ἡμες ο ταπεινοὶ τῆς νατολς πίσκοποι μετ το ατο κα σου, ν μ κα θερμοτέρου νδιαφέροντος, διότι ν τας μετέραις κκλησίαις το Νέου Κόσμου κα δίως τας πισκοπιανας κα γγλικανικας ἡμες μβλέπομεν ν χι τν τύπον τς δεώδους κκλησίας τν πρώτων ποστολικν χρόνων, λλ πάντως τν τύπον γνς, πλς, περίττου ρχεγόνου Χριστιανικς κκλησίας ν τ ποίᾳ Χριστιανικ πίστις κα λήθεια ρθοτομεται ες βαθμν σχεδν επεῖν τέλειον κα τοιοτον, ποος τς πισκοπιανς κκλησίας ξ λων τν προτεσταντικν κκλησιν πλησιάζει τελείως πρς τς μετέρας ποστολικὰς κκλησίας, ν α διδασκαλίαι κα α παραδόσεις παρ’ λην τν χωρίζουσαν τς μετέρας κκλησίας πέραντον πόστασιν, τόπον κα χρόνον συμπίπτουσι κα συνταυτίζονται» (Χρήστου Σολομωνίδη «ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΣΜΥΡΝΗΣ», σελ. 58).
«θαύμασα ληθς τν ζλον μν τν ποστολικόν, δι’ ο, μετ τν εσεβεστάτων κα τρηρν συνεργατν Σας, μ φειδόμενοι κόπων κα διαπερντες μακρ πελάγη, περιήλθετε τς κκλησίας το Χριστο, να κατηχήσητε κα καλέσητε τς κκλησίας το Χριστο πρς στενωτέραν πικοινωνίαν τν πανταχο πιστευόντων κα βεβαπτισμένων ες τ νομα το Κυρίου μν ησο, ς στν κεφαλ πάντων μν, ς ληθες διάδοχοι Ατο κα τν ποστόλων» (ρχεο το νεψιο του Χρυσ. Σμύρνης, Μητροπολίτου Αστρίας Χρύσ. Τσίτερ, Τόμος Γ΄, σελ. 106).
Χρυσόστομος Σμύρνης πίστευε στ λεγομένη βαπτισματικ θεολογία. πίστευε τι, σοι εναι βαπτισμένοι, νήκουν στν κκλησία, νεξαρτήτως το τί πιστεύουν κα ν εναι αρετικοί. Ατ πλάνη κα αρεσις εναι, θ λέγαμε, πρωτοποριακ δι τν ποχ τν ποία ζησε Χρυσόστομος Σμύρνης κα διακηρύσσεται σήμερα π τος Προτεστάντες καὶ τοπὺς «ὀρθόδοξους» Οἰκουμενιστές.
Χρυσόστομος Σμύρνης πίστευε στ λεγομένη θεωρία τν κλάδων.  Ατ θεωρία λέγει τι ο ρθόδοξοι κα ο αρετικο ποτελον κλαδι το δένδρου τς κκλησίας. Στς κφράσεις του, μάλιστα, ναφέρεται στς κκλησίες, ννοώντας ρθοδόξους κα αρετικούς, κα στν Οκουμενικ κκλησία, ποία πρεπε ν συγκροτηθ π τν νωσι λων ατν. ναφέρουμε πρς πίστωσι τς ν λόγ πλάνης του να τμμα π προσφώνησί του στν Μητροπολιτικ να τς Σμύρνης το γγλικανο πισκόπου Γιβραλτρ Κ. KNIGHT:
«Μόνον ν εχηθμεν πως μίαν ραν τάχιον ρχιποίμην Χριστς συναθροίση λα τ διεσκορπισμένα ες διαφόρους κκλησίας πρόβατά του ες μίαν αλήν, τν οκουμενικν κκλησίαν, συμφώνως πρς τν Εαγγελικν περικοπήν, ποία δι τν ορτν το ν γίοις πατρς μν Κυρίλλου, ρχιεπισκόπου εροσολύμων, νεγνώσθη τν σήμερον “κα γενήσεται μία ποίμνη, ες ποιμήν”, Χριστός, Οὗ χάρις κα τ πειρον λεος εη μετ πάντων ἡμν. μήν» (νθα νωτέρω, Τόμος Γ’, σελ. 120 -122).
Γι τν πίστι του στ θεωρία τν κλάδων ναφέρουμε κα να τμμα π τ σχέδιο το Χρυσοστόμου Σμύρνης γι τν Μικρασιατικ μυνα. δ μάλιστα προτάσσονται ο κλάδοι τν αρετικν κα πονται ο τν ρθοδόξων:
«Τ θνικόν μας Κέντρον τς Κων)πόλεως θ κάμη στάτην κκλησιν πρς τν παγκόσμιον Χριστιανικν συνείδησιν κα πρς τς πάτας κκλησιαστικὰς Κορυφς τν διαφόρων μεγάλων τοῦ κορμο τς Χριστιανοσύνης δένδρου κλάδων, π το Πάπα κα το Κανταβρυγίας το Πριμάτου τς μερικς το ρχηγο τς Σκωτικς Πρεσβυτεριανς κκλησίας τς Σουηδίας, τς λβετίας κα ατς τς Λουθηριανς Γερμανίας· πρς τος ρθοδόξους Βασιλες κα τος ρχιεπισκόπους τς Ρουμανίας, τς Σερβίας, τος Προέδρους κα τος ρθοδόξους Μητροπολίτας τς Τσεχοσλοβακίας, τς Πολωνίας κα πρς ατος τι τος μπολσεβικίζοντας Ρώσους, Πατριάρχην κα Μητροπολίτας, ν νόματι τς Χριστιανικς λληλεγγύης» (Χρήστου Σολομωνίδη, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΣΜΥΡΝΗΣ, Β΄ Τόμος , σελ. 71).
Χρυσόστομος Σμύρνης εχε πέχθεια πρς τν μοναχισμό. Μάλιστα θεωροσε τι δημιουργία το μοναχισμο προλθε π ντίδρασι στν κολασία τς Ρώμης. Ατ ντίδρασίς του εναι βεβαίως φυσικ ν πάρχη, ἐφ΄ σον Χρυσόστομος εχε εδωλοποιήσει τν νθρωπο κα κήρυττε τν προσήλωσι στ κάλλος το σώματος σύμφωνα μ τος ρχαίους λληνες, ν μοναχισμς ρίπτει λο τ βάρος στ κάλλος τς ψυχς. ναφέρομε να τμμα π να σχέδιό του δι τν κσυγχρονισμ τς κκλησίας, τ ποο πιγράφεται: « Μύχιός μου πόθος κα τ νειροπολούμενο παρ’ μο κκλησιαστικ πρόγραμμα».
«ς γνωστν Ρώμη εχεν ξαπολύσει κα ξαπλώσει τν ἀκολασίαν· κα ντεθεν γεννήθη ντίδρασις δι τς γαμίας. λλ' σον κακν ενε κολασία, λλο τόσον κακν ενε κα ἀγαμία, ς φίσταται παρ’ ἡμῖν δι’ σκητισμόν. μες ο Χριστιανο ρθόδοξοι, πόγονοι τν ρχαίων λλήνων, πρέπει ν πανέλθωμεν ες τν γάπην το κάλλους, πως το ατη παρ τος ρχαῖοις μν προγόνοις, κα ες τν σεβασμν τς νθρωπίνης ξίας, πως τν διδάσκει Χριστιανισμός. Κα τότε οτε κολασία, οτε γαμία θ πάρχη. Τ σμα μν κατ τν πόστολον Παλον ενε Νας το γίου Πνεύματος· ασχυνόμενος δι τν γάπην το σώματος κα φεύγων ατν δι ἀσκητισμὸν μοιάζει πρς τν ασχυνόμενον δι τν γάπην τν ραίων νθέων, ν ποφεύγει κα φοβεται τν γλυκεαν εωδίαν δι ν μ μαρτήση» (Σελ. 33).
δ, πως ντιλαμβάνεται κανες πάρχει φοβερ διαστρέβλωσι το ποστολικο χωρίου, τ ποο Χρυσόστομος Σμύρνης ρμηνεύει σύμφωνα μ τς εδωλολατρικς περ σώματος ντιλήψεις.
θεωρητικ πάλι περ Μοναχισμο τοποθέτησίς του εναι αρεσις, διότι ντιστρατεύεται σ μία θεμελιώδη παράδοσι τς κκλησίας, ποία εναι σόχρονη μ ατήν. Μετ π σα προαναφέρθησαν, θ ταν σως περιττ ν προστεθον στς πλάνες του ο συμπροσευχές του μ τος αρετικούς, ο ντιμετωπίσεις του κα στάσις του πρς ατος ς ν ταν ρθόδοξοι, ταύτησίς του μ ατος σ σημεο ν τος προσκαλ δι ν κατηχήσουν τ ποίμνιό του κα προτροπή του πρς τ ποίμνιό του ν τος χουν ς πρότυπα πρς μίμησι.
λα ατ ποτελον μία βραχυτάτη περίληψι τς σωτερικς του διαστροφς περ τν πίστι κα εναι σως μοναδικ περίπτωσις νθρώπου, ποος ν ξωτερικ παρουσιάζετο ς ρθόδοξος, κατ’ οσίαν το κραιφνς Προτεστάντης, ρχαιολάτρης κα εδωλολάτρης. γιοποίησίς του δ δεικνύει τι τ διο σκότος εχαν κα ο πίσκοποι ο ποοι τν γιοποίησαν.
Θ συνεχίσωμε μως μ ναφορά μας στν πόθο το δι τν κσχυγχρονισμ τς κκλησίας, δι ν δομε καλύτερα τς Προτεσταντικές του ντιλήψεις.

Σ ατ τν νότητα θ σχοληθομε μ τν διακα πόθο το Χρυσοστόμου Σμύρνης δι τν κσυγχρονισμ τς κκλησίας, σύμφωνα μ τ δυτικ πρότυπα, τ παπικ δηλαδ κα τ προτεσταντικά. Πρέπει ν τονισθ τι πόθος ατς το Χρυσοστόμου δν περιορίζετο στ ν χρησιμοποιήση κκλησία τ διάφορα πιτεύγματα τς πιστήμης, πως τν λεκτρισμό, τ ατοκίνητο, τν τυπογραφία κλπ., πργμα γι τ ποο δν θ το ξιόμεμπτος λλ ξιέπαινος, λλ κυρίως πεκτείνετο μύχιος κα διακας πόθος του στ ν κσυγχρονισθ κα ν συμβαδίση κκλησία μ τν πιστήμη κα τν πολιτισμ μ τς νέες δέες κα ντιλήψεις το 20ου αἰῶνα, μ τν ξέλιξι στν καθημεριν ζω τν νθρώπων, μ τ νέα ερωπαϊκ διανόησι, μ τς νθρωπιστικς ντιλήψεις, ποκομμένες μως π τν σωτηριολογικ χαρακτρα, μ τν ποο σχολεται κυρίως κα ποκλειστικς κκλησία, κα γενικς, μ τ ν συμφων κκλησία μ ,τι νέο κα προοδευτικ νεφανίζετο στ ζω τν νθρώπων, ετε ς δεολογία, ετε ς τρόπος ζως.
Εναι βεβαίως πασιφανς τι ατς ο νέες ντιλήψεις τς Ερώπης κα τς μερικς δήγησαν τν νθρωπο στν θεΐα, στν μηδενισμό, στ ν ζ νθρωπος φήμερα, χωρς δανικ κα προοπτική, στ ν εδωλοποιήση τν διο τν αυτό του κα ν προσκυν λα τ εδωλα το εδαιμονισμο κα τς ναπαύσεως τν παθν του. σκητικ ζω τς κκλησίας, ς μέθοδος παθοκτόνος κα πνευματικότητος, το γνωστος στν Χρυσόστομο Σμύρνης, ν ντιθέτως το πέρμετρος ζλος του δι τν κγύμνασι το σώματος, ς μέσον μως γι τν πι νετη πιβίωσί του κα παλλαγ π τς σθένειες κα βεβαίως τν πίτευξι τν πατριωτικν πόθων του. Δι’ ατ το πάντοτε παρν στος θλητικος γνες κα τος γνες στίβου, γκωμίαζε τος θλητς κα βοηθοσε παντοιοτρόπως στ δημιουργία θλητικν γκαταστάσεων κα θλητικν συλλόγων.
 Δι ν δομε τν θεωρητικ τοποθέτησι το Χρυσοστόμου Σμύρνης ς πρς τν κσυγχρονισμ τς κκλησίας ναφέρουμε να τμμα π τ ργο του « μύχιός μου πόθος κα τ παρ’ μο νειροπολούμενον κκλησιαστικν πρόγραμμα», στ ποο παρουσιάζονται νάγλυφα κα ο θεωρητικς κα ο πρακτικές του τοποθετήσεις.
«.... κκλησία μν σταθερά, καμπτος, μετάβλητος ν τ σωτερικ ζωή της,τις ενε τ δόγμα, φείλει ν τ ξωτερικ μορφ τς πάρξεώς της ν ερίσκεται είποτε ν κινήσει ν μέσ τς παγκοσμίου κινήσεως κα τς εννάου δίνης το ρεύματος το χρόνου, κινήσεως κα ρεύματος, τις παρασύρει κα λλοιε κάστοτε τος κοινωνικούς, πολιτειακος κα κκλησιαστικος ν τ κόσμ θεσμούς· κα φείλει είποτε ν ερίσκηται ν ρμονί πρς τς προόδους το αἰῶνος κα τς κάστοτε νάγκας τς ποχς, κα δια πρς τ νέον πνεμα τν φιλελευθέρων πιστημονικν, κοινωνικν κα πολιτειακν θεσμν, χωρς ν τούτοις ν παύση νταποκρινομένη πρς τος ρχαίους ερες κα διαυγες κκλησιαστικος ατς ρίζοντας, οτινες ενε παύγασμα κα πόρροια τν αωνίου κύρους ρχν το Εαγγελίου το Κυρίου μν ησο Χριστο....... » (Σελ. 7).
δ φαίνεται θεωρητικ σύγχυσις κα πλάνη στ νο το Χρυσοστόμου, πειδ πίστευε, σύμφωνα μ τ λόγια του, τι τ δόγματα τς πίστεως δν κφράζονται μ τν πρακτικ ζω τν χριστιανν κα τι «τ νέο πνεμα τν φιλελευθέρων πιστημονικν, κοινωνικν κα πολιτειακν θεσμν», δν το πόρροια τς διαστροφς τς Δύσεως στν πίστι κα τν παράδοσι τς κκλησίας.
Συνεχίζοντας στ διο τ ργο του βλέπουμε τι θέλει ν εσαχθ τ φιλελεύθερο πνεμα τς Δύσεως βαθύτερα στ ζω τς κκλησίας κα ναφέρει τ ξς: «δι τς π’ ατς πιμόνου καλλιεργείας φιλικν κα δελφικν δεσμν κα πνευματικς πικοινωνίας μετ τν λοιπν χι μόνον ατοκεφάλων κα ατονόμων ρθοδόξων κκλησιν, ο μετ τν ποίων πνευματικο δεσμο τόσον χαλαρώθησαν, στε μποιοῦσι τν ντύπωσιν τι οδαμς κἂν φίστανται οτοι,  λλ κα μετ πασν τν λοιπν μ ρθοδόξων Χριστιανικν κκλησιν κα δια τς Παλαιοκαθολικς, τς Καθολικς, τς γγλικανς, τς Προτεσταντικς, τς ρμενικς κα τν λοιπν ἰδίᾳ κατ νατολὰς Χριστιανικν παραφυάδων κα ποχρώσεων, κα τατα πάντα πρς πληρεστέραν κα τελειοτέραν ξυπηρέτησιν τν μεγάλων ναγκν κα παιτήσεων το συγχρόνου νθρώπου» (Σελ. 8, ς νωτ.).
συγχρωτισμς βεβαίως σ πνευματικ πίπεδο μ τος αρετικος εναι πρόδηλο τι εναι λλοίωσις κα διαστρέβλωσις τν δογμάτων κα τς ερς Παραδόσεως τς κκλησίας.
Στν πρακτικ ζω τς κκλησίας Χρυσόστομος πρότεινε τ συντόμευσι τν ερν κολουθιν, τν ναθεώρησι κα νακάθαρσι τν κκλησιαστικν βιβλίων, τν συστηματικοποίησι το κηρύγματος, τν λλαγ τς κκλησιαστικς μουσικς κα ζωγραφικς, τν κατάργησι τν πολλν ορτν κα κκλησιαστικν ργιν, τν περιορισμ τν νηστειν, τν κατάργησι το ράσου τν κληρικν, τν τοποθέτησι καθισμάτων στος ναούς, τν κατάργησι τς γαμίας τν πισκόπων κα βεβαίως προγραμματισμ δι συνεννόησι κα προσεγγιστικ νωσι μ τς διάφορες «κκλησίες». ναφέρουμε να χαρακτηριστικ τμμα π τν μύχιο πόθο το Χρυσοστόμου δι ν δομε τ πνεμα του κα τ πρότυπά του:
«Λοιπν ατα αἱ νιαύσιοι Σύνοδοι θ πενέγκωσι τς συμφώνως πρς τος καιρος διαρρυθμίσεις ν τ δημοσία μν λατρεία. Θ μελετήσωσι μετ προσοχς κα ελαβείας τ ν λλαις κκλησίαις συμβαίνοντα, ς πρς τν διάρκειαν τς δημοσίου προσευχς κα τν σταθερότητα τς νάρξεως κα πολύσεως τν ερν μας κολουθιν, ς πρς τν τοποθέτησιν καθισμάτων, ς πρς τος τρόπους τς Μουσικς κα μελδίας, οτινες πρέπει ν τ κκλησία ν προτιμηθσιν, ς πρς τν διαρρύθμισιν τν τελετουργικν κα μνογραφικν βιβλίων μας, ς πρς τ ζήτημα ζωντανο κα καρποφόρου κηρύγματος, ς πρς τ ζήτημα τν πολυαρίθμων ορτν κα νηστειν, κα το τρόπου τς τηρήσεως ατν, δι’ ς ρισμένως χει πολλ ν φεληθ μετέρα κκλησία κα π’ ατς τς ρμενικς κκλησίας, τις τακτοποίησε κάλλιον μν τς ορτς κα τς νηστείας της» (Σελ. 34).
Βλέπουμε δ τι πάντοτε τ πρότυπά του ταν Δύσις κα ο αρετικοί.
να χαρακτηριστικ δεγμα τς καλπάζουσας πιθυμίας του δι τν κσυγχρονισμ τς κκλησίας σύμφωνα μ τ δυτικ πρότυπα, εναι κα τ πς θελε Χρυσόστομος ν λειτουργ Θεολογικ Σχολ τς Χάλκης. ντιγράφουμε, γι ν κατανοήσουμε τ κοσμικ πνεμα του, να λλο τμμα π τν μύχιο πόθο του: «κα τρίτην δι τν προπαρασκευν τν μελλόντων πιστημόνων θεολόγων, σοι καταρτιζόμενοι ναλόγως θ συνεχίσωσι τς πιστημονικάς των σπουδς ν Ερώπῃ· ἵνα πανερχόμενοι καταλάβωσι, τς καθηγητικὰς ν τ Σχολ δρας...» (Σελ. 40).
«...ν τ Θεολογικ ταύτῃ Σχολ (Χάλκης) ν συναφεί πρς τς τρες ταύτας Σχολς θ συνυπάρχη κα εδος βιοτεχνικν μαθημάτων κα δίως πρακτικς ατρικς, φηρμοσμένης χημείας, γεωπονίας, φωτογραφίας, κηπουρικς, γυμναστικς, χημείας..., γνώσεις δ διδασκόμεναι, σονται κτὸς τῆς Θεολογίας, κατ πλάτος κα βάθος, κα νατομία κα φυσιολογία, κα γεωλογία κα τ φυσικομαθηματικά, κα χνογραφία, να ο τρόφιμοι τς Σχολς χωσι συγχρονισμν κα ενε νήμεροι τν μεγάλων προβλημάτων, τ ποῖα σύγχρονος πιστήμη προβάλλει ες αυτν πρς μελέτην κα λύσιν» (σελ. 41).
«...κ τς τοιαύτης Σχολς, μ τ ριστα προγράμματα κα Θεολογικ κα κκλησιαστικ Περιοδικά της, ργανωμένης κατ  τρόπον κα τύπον σον τ δυνατν τελειότερον, κατ τ ποδείγματα παρεμφερν Σχολν, φισταμένων ν γγλί κα μερικ, ν Γερμανί, ν Γαλλί, ν λβετί, ν Ρωσσί, ν ταλί κα πουδήποτε λλαχο πρς μόρφωσιν το κλήρου κα νάδειξιν τν νωτέρων κα κατωτέρων διοικητικν ργάνων τς κκλησίας, κ τς τοιαύτης Σχολς θ πνέη τ νέον πνεμα, τ πιστημονικν κα Θεολογικόν, κα τ πρακτικν κκλησιαστικόν, συμφώνως πρς τ ποον κατ’ νατολς ρθόδοξος τοῦ Χριστο κκλησία θ διέπη τ κατ’ ατήν, κα τ ποον πνεμα σται παράλλακτον τ ατό, π’ λλην μορφήν, πρς τς γνησίως ρθοδόξους ρχαίας παραδόσεις τς λατρευτς μν κκλησίας, αἱ ποῖαι ερίσκονται ες τόσην ρμονίαν πρς τ νατέλλον νέον πνεμα Χριστιανικο σοσιαλισμο, δελφοσύνης, λληλεγγύης κα παγκοσμίου καθολικότητος, κα το ποίου βάσις θεμελιώδης ενε κατάργησις τν φραγμν, σοι χωρίζουσιν θνος π θνους κα νθρωπον π νθρώπου, κα τ ποον κα ο ρχαοι πρόγονοι μν ξέφραζον ριστα ς ξς “πάντας νθρώπους γώμεθα δημότας κα πολίτας κα μ καστος δίοις διωρισμένοι μεν δικαίοις, λλ’ ες βίος ἦ κα κόσμος” .. ρκε ν μορφωθ πρώτη καθαρ ζύμη, ἥτις προώρισται ν ζυμώση λον τ φύραμα τν κκλησιαστικν ργάνων κα ρχόντων....» (σελ. 42, 43).
 Βλέπουμε δ τι οδν πνευματικν χει ν προτείνη δι τν νοδο το πνευματικο πιπέδου τῆς Σχολς, λλ πεναντίας προτείνει ν βυθισθ Σχολ στ χάος το ρθολογισμο, το πιστημονισμο κα τς φυσιούσης, κατ τν πόστολο, γνώσεως. Εναι πρωτοφανς δ ν προτείνη ν διδάσκωνται ο φοιτητς χι μόνο θεολογικ μαθήματα, λλ κα διάφορα λλα χρηστα γι να θεολόγο, μέχρι τς κηπουρικς κα τς φωτογραφίας. Τ πλέον μως πελπιστικ εναι πς προτείνει ν τέλει ο φοιτητές, προκειμένου ν ναλάβουν τς καθηγητικς στ σχολ δρες, ν κάνουν –θ λέγαμε– μεταπτυχιακς σπουδς στν Ερώπη, στε φορτωμένοι μ λα τ κουσούρια της ν πανέρχωνται στν σχολ γι ν τ μεταδώσουν κα στος λλους.
π λα ατ καταλαβαίνουμε τι Χρυσόστομος Σμύρνης γνοοσε τν ληθ σκοπ τς κκλησίας, ποος εναι σωτηριολογικς κα εχε νστερνισθ τν δυτικό, ποος εναι νθρωπιστικός. Δι τοτο θαύμαζε κα ξύψωνε τος Ερωπαίους νθρωπιστς κα φιλοσόφους, θεωροσε δ τι διδασκαλία τους το τ τέλειο κα δανικ γι τν δημιουργία νς νέου κόσμου.
ναφέρουμε στ σημεο ατ να τμμα π μιλία του μετ τν πάνοδο π τν ξορία του στ Σμύρνη: « δ ρχόμενος ες φς νέος κόσμος, το ποίου δημιουργο ενε ο νέοι μεγάλοι προφται το νθρωπισμο, Βίλσων, Λόυδ Τζώρτζ, Κλεμανσώ, Βενιζέλος, σται πείρως ραιότερος, φαιδρότερος, μερώτερος κόσμος, ληθς θεος κα οράνιος, διανοίγων ἡμῖν νέους διαυγες ρίζοντας νέας ντιλήψεως τς ζως, ρίζοντας κα ντιλήψεις, ο ποοι περακοντίζουσι κα ατν τν κράτων δεαλιστν κα ασιοδόξων, ποος μν κα εμαι καγ, κα τς πλέον τολμηροτάτας κα χιμαιρικς προσδοκίας. Ναί· σπείραμεν ν δάκρυσιν· κλαύσαμεν κα στενάξαμεν, λλ θ θερίσωμεν χι δράγματα, χι γκάλας, λλ θημωνίας λας εδαιμονίας κα λευθερίας...
...Τοτο δ κα μέγας προφήτης το νθρωπισμο, Βίλσων, τ διεκήρυξεν ν τ μεγάλ μφιθεάτρω τς Σορβόννης τν Παρισίων, κε που ο μεγάλοι σοφοί τῆς Γαλλίας, πρύτανις τς καδημίας Πουαγκαρέ, δελφός τοῦ Προέδρου τς Δημοκρατίας δι λόγους πλήρους λυρισμο ξρε τν συμμετοχήν του “ες τν θρίαμβον τς δέας τς λευθερίας, το πολιτισμο κα το νθρωπισμοῦ”, επεν κε Βίλσων τ νέον Εαγγέλιον το νέου κόσμου: “τ ργον κείνων, σοι συναθροίζονται πως παγορεύσωσι τος ρους τς ερήνης το κόσμου πλοποιεται ἐκ το γεγονότος τι οδενς εμεθα κύριοι, λλ’ πλς θεράποντες τς νθρωπότητος”· τοτο ενε ,τι επεν Κύριος “οκ λθον διακονηθναι, λλ διακονσαι”· “κα ν δν λάβωμεν π’ ψιν τς πιταγς τς νθρωπότητος, θ εμεθα ξιοι τῆς τιμοτάτης θικς χρεωκοπίας, ν νέγραψε πότε στορία”· λόγοι ξιοι νς Σωκράτους, νς Πλάτωνος, νς ριστοτέλους, λόγοι ξιοι τοῦ Εαγγελίου το Χριστο, νέφικτοι ες προηγουμένας ποχς κα ες λλας πλν τν κατ’ ξοχν Χριστιανικν λαν κα φιλοσόφων ψυχάς.....» («Χρυσόστομος Σμύρνης», Χρήστου Σολομωνίδη, Τόμος Γ', σελ. 23,24).
 π ατ τ κείμενα το Χρυσοστόμου Σμύρνης καταλαβαίνει κανείς, πόσο σκότος πρχε μέσα του, στε ν πομακρύνεται π τ εαγγέλιο κα τος γίους κα ν προσηλώνεται στος Ερωπαίους νθρωπιστς κα φιλοσόφους, τος ποίους νέβαζε στν ορανό. λλ θ συνεχίσουμε μ τν σχέσι το Χρυσοστόμου μ τν Μασονία.

  σχέσις το Χρυσοστόμου Σμύρνης μ τ Μασονία.

Εναι λήθεια τι ο Μασονικς στος πιμελς δν ποκαλύπτουν τ μέλη τους κα εδικ ατούς, ο ποοι κατέχουν θέσεις δημόσιες κα ξιώματα κα δ κκλησιαστικά. Τοτο γίνεται δι ενοήτους λόγους, ο ποοι κυρίως συνίστανται στ τι Μασονία εναι βεβαρημένη μ τν κατηγορία τς θρησκείας κα τς σκοτεινς δύναμης. Εναι λοιπν φυσικ ν μ δύναται κάποιος εκολα ν ποκαλύψη τ μασονικ διότητα νς προσώπου, σο ατς τουλάχιστον ερίσκεται στν παροσα ζωή.
Συμβαίνει μως συχν μετ τ θάνατο κάποιου, Μασονία δι λόγους ατοπροβολς ν ποκαλύπτη τν μασονικ διότητα πιφανν προσώπων. Τ κκλησιαστικ πρόσωπα, τ ποα μολογε Μασονία μετ τν θάνατό τους τι νήκουν στς τάξεις της, εναι πάντοτε νθρωποι μ χαλαρ θρησκευτικ συνείδησι κα βεβαρημένο θρησκευτικ ποινικ μητρο. Εναι τομα τ ποα στ ζωή τους τ πγαν καλ μ λους κα δν πολέμησαν οτε τ Μασονία οτε τος αρετικούς.
Τ τι λοιπν Μασονία μολογε τι Χρυσόστομος Σμύρνης ταν Μασόνος, καταδεικνύει τν πνευματικ στάθμη το Χρυσοστόμου, ποία –πως ἕως τώρα παρουσιάσαμε– ταν πελπιστικ χαμηλή, σ σημεο μάλιστα πο ν μ γνωρίζουμε ν πίστευε κα πο πίστευε. Ατ γι τ Μασονία ποτελε τίτλο τιμς κα κοιν χαρακτηριστικ λων τν Μασόνων, λλ γι τν κκλησία ποτελε προδοσία, νειδος κα καταισχύνη. μολογία τς Μασονίας, τι Χρυσόστομος Σμύρνης ταν μογάλακτος δελφός τους, δν εναι αθαίρετη κα βάσιμη, λλ στηρίζεται στς μολογίες πιφανν Μασόνων, ο ποοι ταν στενο συνεργάτες του. Ατο ταν κυρίως δύο, ωάννης Κωτούλας, γραμματες τς Μητροπόλεως Σμύρνης κα συγχρόνως δρυτς τς στος «ΙΩΝΙΑ» κα πρτος σεβάσμιος ατς, κα ντώνης θηνογένης δεύτερος σεβάσμιος τῆς δίας στος κα συγχρόνως τ δεξ χέρι το Χρυσοστόμου Σμύρνης, μέλος τς διαχειριστικς πιτροπς τς θρησκευτικς δελφότητος «Εσέβεια» κα το θρησκευτικο περιοδικο «ερς Πολύκαρπος», στ ποα προΐστατο Μητροπολίτης.
κτς μως ατν τν ψηλοβάθμων Μασόνων, ο ποοι ταν στενο συνεργάτες του, Χρυσόστομος δέχετο δωρες δι τ κκλησιαστικ δρύματα π μασονικς στοές, ταν ατς ργάνωναν χορος κα κδηλώσεις κα διέθεταν τ χρήματα γι φιλανθρωπικος σκοπούς. Τέτοια ς γνωστν κάνουν ο Μασόνοι δι ν δημιουργήσουν πέρ τους καλς ντυπώσεις κα ν ξαπατήσουν τος φελες. ς μέλος πίσης τς Μασονίας ναφέρεται Χρυσόστομος κα στ μασονικ γκυκλοπαίδεια (Ν. Λάσκαρη σελ. 5061).
Εχε πίσης σχέσεις κα συνεργασία μ τς διεθνες ργανώσεις ΧΑΝ κα ΧΕΝ, ο ποες ς γνωστν κατευθύνονται π τν Μασονία.
Τ κυριώτερο μως στοιχεο, τ ποο συνηγορε πρ το τι Χρυσόστομος Σμύρνης το Μασόνος, εναι δια δεολογία του, ποία ταυτίζεται πλήρως μ τ πιστεύω τς Μασονίας. Ο εδωλολατρικές του δηλαδ ντιλήψεις, προσήλωσίς του στ ρχαο λληνικ πνεμα, πλήρης διαφορία του δι τν ρθόδοξο πίστι, ο ριστες σχέσεις του μ τος αρετικούς, τ αρετικά του φρονήματα, πιμονή του στν κσυγχρονισμ τς κκλησίας κατ τ δυτικ πρότυπα καί, πιπλέον, τ τι ποτ δν τν κατηγόρησε, δεικνύουν ναν νθρωπο σωτερικ Μασόνο. σωτερικ πλήρης ταύτησις το Χρυσοστόμου Σμύρνης μ τ Μασονία εναι βεβαίως πολ χειρότερο π τ ν νκε κάποιος τυπικ στ Μασονία, γι κάποια προφανς νάγκη, λλ ν μ συμφωνοσε σωτερικ μ τν δεολογία της. Κα δεολογία το Χρυσοστόμου ποδεικνύεται τι ταν μασονικ π τ κείμενά του κα τν λη ζωή του. ν λάβουμε πόψιν τι Μασονία νέχεται λα τ πιστεύω τν μελν της, ρκε ν ποτάσσωνται στς ρχές της κα ν θεωρον ς νώτερη δεολογία τν δική της, καταλαβαίνει κανες πόσο κανοποιεται, ταν κάποιος ταυτίσει πλήρως τν δεολογία του κα τν πίστι του μ τν πίστι τς Μασονίας κα δν διαφωνε σ τίποτε π ατήν.
Θ μπορούσαμε ν προβληματιστομε στ σημεο ατ κα ν σκεφθομε τι Χρυσόστομος Σμύρνης ταυτίστηκε μ τς ρχς τς Μασονίας κα γινε Μασόνος, προκειμένου ν χη βοήθεια π ατ στ πατριωτικ θέματα, τ ποα εὑρίσκοντο ν ξελίξει κα κυριολεκτικς τν καιγαν. μως ατό, φ’ νς μν εναι προδοσία τς πίστεως γι κάποιον ρθόδοξο κα μάλιστα πίσκοπο, φ’ τέρου δ κα στ σημεο ατ Χρυσόστομος διαψεύστηκε παταγωδς. Διότι τ γεγονότα τς Μικρασιατικς καταστροφς δειξαν δι’ λλη μία φορά τι, ταν κάποιος μεταθέσει τν λπίδα του π τν Θε στος νθρώπους, πωσδήποτε θ ναυαγήση. Πόσο μλλον ταν ο νθρωποι ατο εναι σκοτεινο κα χουν ς Θεό τους τν διάβολο.
Σημειώνουμε στ σημεο ατ τν γνώμη συγχρόνου στορικο τῆς Μικρασιατικς καταστροφς, σχετικ μ τ θέσι τν Μασόνων στ σφαγ τν λλήνων, γι ν κατανοήσουμε καλύτερα τ πο ναπέθετε Χρυσόστομος τς λπίδες του κα γιατί ατς διαψεύστηκαν:
«Κατ τ Μικρασιατικ Καταστροφ ο Τορκοι τέκτονες τς Σμύρνης, καθς κα ο περισσότεροι κε Ερωπαοι, λησμόνησαν τς παγγελίες τν Στον τους: «λληλεγγύη», «λληλοβοήθεια», «δικαιοσύνη», κα φάνηκαν σκληρά, πάνθρωπα κα νοικτίρμονα πρς τος διωκόμενους κα σφαζόμενους λληνες κα ρμενίους. Στ φοβερ κείνη σφαγ κα τν ξολοθρεμ κανες π τος Τούρκους τέκτονες δν κινήθηκε γι ν σώσει κα προφυλάξει τος καταδιωκομένους λληνες.
»τσι ποδείχθηκε τι ο μεγάλοι λόγοι κα τ νθρωπιστικ συνθήματα, γι τος Τούρκους τουλάχιστον τέκτονες κα τος περισσότερους Ερωπαίους τς Σμύρνης, ἦσαν κοφα κα κεν κα πς μόνα κα θάνατα ρήματα εναι κα παραμένουν κενα πο πρόφεραν τ χείλη το γλυκυτάτου Ναζωραίου: ”γαπτε λλήλους”, “γαπτε κα τος χθρος μν ς αυτούς”. Ατ μόνον κατατείνουν πρς τν θικν τελειότητα κα ατ μόνον ποτελον κα πρέπει ν ποτελον τ λαμπερ δηγητικ φς τς νθρωπότητας....» (Χρήστου Σολομωνίδη, Σμυρναϊκ σημειώματα, σελ. 70).
Δν εναι παράξενο τ τι Σύνοδος τς κκλησίας τς λλάδος, προκειμένου ν γιοποιήση τν Χρυσόστομο Σμύρνης, δν ζήτησε ξηγήσεις, οτε μήνυσε τος Μασόνους, ο ποοι –π πολ πρν– σχυρίζοντο τι το Μασόνος. Δν θέλησε δηλαδή, μ λλα λόγια, Σύνοδος ν ζητήση τ λόγο, στε ν ρθ π τν χαλκευμένο «γιο» μία τόσο βαρι κατηγορία. Ατ προφανς δν τ κανε, διότι φοβήθηκε τι, ν σκαλίση τ θέμα, θ βγον πολλ στ φόρα γι τν «γιό τους», διότι φοβήθηκε ν τ βάλη μ τος Μασόνους, διότι γιοποίησις δια ταν κατευθυνόμενη π τος Μασόνους κα Σύνοδος τελοσε ντολς νωτέρων, τέλος, διότι γιοποίησις γινε κατ τ δ λεγόμενο στ πόδι κα μάλιστα π νθρώπους γεύστους κα μετόχους της ρθοδόξου Παραδόσεως.
τσι λοιπν φόρτωσαν στ γιολόγιο, στ καθαρώτερο δηλαδ μέρος τς κκλησίας, ατν τν κατ πάντα σκοτειν νθρωπο, λλαξαν κ θεμελίων τν ρθόδοξο Παράδοσι, ποία φορ τος γίους, βαλαν φωτοστέφανο κα στεφάνωσαν στ πρόσωπο το Χρυσοστόμου Σμύρνης τ Μασονία, βαλαν τν φελ κα βουλο λα ν προσκυν να Μασόνο κα κατ τ λλα χορς βαστάει καλά... Εναι μως κ τν πραγμάτων βέβαιο τι Σύνοδος τς κκλησίας τς λλάδος διακατέχεται π τς διες δέες μ τν Χρυσόστομο Σμύρνης, διότι ν δν εχε τ δια πιστεύω μ ατν δν θ τν γιοποιοσε.
Πάντως τ τι Σύνοδος τς κκλησίας δν ζήτησε τν λόγο π τος Μασόνους γι τν Χρυσόστομο, εναι σημαντικ στοιχεο πρ το τι γνώριζε κα πίστευε τι ντως το Μασόνος. Θέλησε δ ν παρακάμψη ατν τν σκόπελο δι τς σιωπς.
κ τν στέρων δέ, ταν ξέσπασαν ο μοβροντίες κα ο διαμαρτυρίες γι τ πς γιοποιήθηκε νας Μασόνος, σχυρίσθηκε, δι στόματος το ρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, τι τ μαρτύριο ξεπλένει λες τς μαρτίες κα ρα μπορε ν εναι γιος, στω κα νας Μασόνος.
Επε πίσης κα τν στεο σχυρισμ τι Μασονία καταδικάστηκε π τν κκλησία τ 1933 κι φησε τσι ν ννοηθ τι γι τ προηγούμενα χρόνια, στ ποα ζησε «γιός τους», δν πρχε πρόβλημα. ν τέλει δέ, ταν κα ατ τ πιχειρήματα ναιρέθηκαν ς βέλη νηπίων, ντιμετώπισε στ συνέχεια τς διαμαρτυρίες δι τς σιωπς. Δηλαδή, στο κουφο τν πόρτα σο θέλεις βρόντα. Εναι δηλαδ μ τν νεκρικ κα μακαρία σιωπή της σ ν λέη Σύνοδος, τι σο θέλετε φωνάζετε, γράφετε κα διαμαρτυρηθετε, τελικ ατ ποὺ θέλουμε μες θ γίνη. Δν πάρχει σως χειρότερο πργμα π τ ν φήνης τ σοβαρώτερα θέματα ν τ λύσουν ο καταλληλότεροι νθρωποι.
ν κατακλεδι ναφέρουμε τι, τν ποχ κείνη, στ Σμύρνη τν κατ χιλιάδων νθρώπων, σύμφωνα μ τος στορικούς, λειτουργοσαν περισσότερες π δέκα Μασονικς στοές, σες δηλαδ δν λειτουργον σήμερα στν θνα τν τεσσάρων κατομμυρίων νθρώπων. δ Χρυσόστομος ς ποιμν τς πόλεως κα διάδοχός του γ. Πολυκάρπου, χι μόνο δν δειξε κανένα νδιαφέρον γι τν προστασία το ποιμνίου του π τος λύκους, λλ πεναντίας τ βρκε μαζί τους κα γινε ς νας π ατούς. 


Ἡ ἁγιοποίησίς του καὶ τὰ ἐπακόλουθα αὐτῆς

γιοποίησις νς προσώπου εναι κατ πρτο κα κύριο λόγο ργο το Θεο κα κατ δεύτερο κα πόμενο ργο το λαο το Θεο. Θες δηλαδ ναπαύεται κα εαρεστεται π τν γνα το ν λόγ προσώπου δι τν τήρησι το εαγγελικο νόμου κα π τν ν γένει ζωή του, ποία εναι πλήρως σύμφωνος μ τ εαγγέλιο κα δίδει (κα ν σ ζ, λλ κα μετ θάνατο) στν φοσιωμένο καθ’ λα δολο του περφυσικ χαρίσματα, τ ποα κα ατ συντελον πρς οκοδομ το σώματός του, δηλαδ τς κκλησίας.
Ατ νάπαυσις κα εαρέσκεια το Θεο γίνεται ντιληπτ π τ εαίσθητο ρθόδοξο κριτήριο το λαο το Θεο, ποος βλέποντας τ ρθόδοξο βίωμα το δούλου το Θεο καί, συγχρόνως, δεχόμενος τς νταύγειες τς χάριτος πο κπέμπει, πιστοποιε θεωρητικ κα πρακτικ τι νθρωπος ατς χαριτώθηκε π τν Θεό, ες τρόπον στε ν μπορε ν πρεσβεύη κα δι τος λλους νθρώπους.
τσι λοιπν νάπαυσις το Θεο κα τ κριτήριο το λαο το Θεο συμπίπτουν κα συνταυτίζονται κα μόνο τότε θεωρεται νθρωπος ατς «γιος» μ τν στενδικ) ννοια το ὅρου. Διότι, ς γνωστόν, πάρχουν στν ρθοδοξία τρες ννοιες τς λέξεως γιος. Εναι πρτον γενική, κατ τν ποία γιοι θεωρονται λοι ο βαπτισμένοι ρθόδοξοι χριστιανοί, ς βαδίζοντες τν δ τς γιότητος, σύμφωνα μ τς γιογραφικς κφράσεις κα προσφωνήσεις το ποστόλου Παύλου· εναι δεύτερον, εδικ ννοια, κατ τν ποία, γιος εναι χαριτωμένος π τν Θε νθρωπος, δυνάμενος ν πρεσβεύη κα δι τος λλους, σύμφωνα μ τ γιολόγιο τς κκλησίας· κα τρίτον, πόλυτος ννοια το ρου, κατ τν ποία γιος εναι μόνος Θεός, χορηγός τῆς γιότητος κα κάθε καλο, σύμφωνα μ τν λειτουργικ κφρασι «ες γιος, ες Κύριος...».
ρχόμενοι, πειτα π ατ τ εσαγωγικά, στν περίπτωσι τς γιοποιήσεως το θνομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης πρέπει ν τονίσωμε τ ξς:
1. Οδεμία νδειξις στω πόνοια ναπαύσεως κα εαρεστήσεως το Θεο πρξε στν ν λόγ θνομάρτυρα δι τς πιτελέσεως κάποιου θαύματος κα ν ζω κα μετ τν θάνατό του. Οδέν, πίσης, πνευματικν χάρισμα λαβε, πχ. προφητείας κα προοράσεως, άσεως κλπ., σύμφωνα μ τ στοιχεα τ ποα καταθέτουν ο βιογράφοι του.
2. π τν λλη πλευρά, τ κριτήριο το ρθοδόξου νστίκτου τοῦ λαο το Θεοῦ, τν κατέτασσε πάντοτε μεταξ τν θνομαρτύρων κα οδέποτε μεταξ τν ερομαρτύρων κα γίων. Δι τν λόγο ατ πάντοτε το κατέθεταν στεφάνους κα τελοσαν μνημόσυνα πρ ναπαύσεως τς ψυχς του, πρωτοστατούντων σ’ ατ τν δίων τν πισκόπων.
3. Τ στοιχεα τ ποα προκύπτουν π τν βιογραφία του κα τν λληλογραφία του, σον φορ τ αρετικά του φρονήματα, τν σχέσι του μ τν Μασονία, τς εδωλολατρικές του ντιλήψεις, τν προσήλωσί του στ πνεμα τς Δύσεως κα στ ρχαο λληνικ πνεμα, τ ντιμοναχικό του πνεμα, τν κκοσμίκευσι πο θελε ν πιβάλλη στν κκλησία καί, προσέτι, τν τυφλ κα ξέφρενο πατριωτισμό, πόρροια το ποίου το θυσία τς ρχιερωσύνης του στ εδωλο τς πατρίδος κα κ το ντιθέτου τ μσος τν Τούρκων κα τελικ οκτρς θάνατός του, χι μόνο πιβάλλουν ν μν τν κατατάξωμε στος γίους, λλ οτε κα στος πλος ρθοδόξους χριστιανούς.
4. σκοτειν μεθόδευσις τς γιοποιήσεώς του κα μετ πείσματος μμον σ’ ατήν, παρ τ τόσα ες βάρος του στοιχεα, τ ποα λθαν στ φς τς δημοσιότητος κα κατετέθησαν στν γιοποιήσασα ατν σύνοδο τς κκλησίας, καθιστον σαφς κα γίνεται λίου φαεινότερο, τι χι μόνο ο πίσκοποι μφορονται π τ δια φρονήματα το «γίου» των, λλ π πλέον εναι ποδουλωμένοι στς σκοτεινς δυνάμεις κα λειτουργον ς μισθωτο πηρέτες των.
5. γιοποίησις το Χρυσοστόμου Σμύρνης, ατ καθ’ αυτή, δημιούργησε τεράστια προβλήματα στν ρθοδοξία κα μάλιστα θιξε τν δια τν ερ Παράδοσι, προσέβαλε τος πραγματικ γίους της κα τ λο γιολόγιό της, νοιξε τν θύρα τν ρθοδόξων λαν δι τς δημιουργίας τν λεγομένων «θνικν γίων», παρουσίασε τος γίους ς δθεν ντιμαχομένους κα ντιλέγοντας στ θέματα πχ. τν αρετικν κλπ. καί, τ κυριώτερο, δημιούργησε ρείσματα σ σους γωνίζονται πρ τς κκοσμικεύσεως τς κκλησίας κα το συναγελασμο της μετ τν αρετικν, ες τρόπον στε ν δικαιολογον τς πράξεις των στηριζόμενοι στ ζω κα τ ργο νς «γίου». πειδ σύμφωνα μ τ πατερικ «τιμ γίου μίμησις γίου».
Δηλαδ κατασκευάσαμε ναν γιο στ μέτρα μας, δι ν τν χωμε κα ν τν προβάλλωμε δικαιολογώντας τς πράξεις μας. Εναι δ πρώτη φορ στν στορία τς κκλησίας, κατ τν ποία προκειμένου ν μιμηθς ναν γιο πρέπει ν κατέβης πνευματικ κα χι ν νέβης. Ατο ταν μέχρι τώρα ο «γιοι» τν αρετικν κα ατο θ εναι ο «γιοί» της Ν. ποχς.
Τέτοιους «γίους» κατεσκεύαζε μέχρι τώρα ὁ Πάπας, λλά, πως μς πέδειξαν ο πίσκοποι, μπορε παραγωγή των ν γίνη κα δ. Κα μν Πάπας ποδεικνύεται πι συνεπς στν αυτό του κα στς ρχές του, διότι ο γιοι πο κατασκευάζει κφράζουν πλήρως τν αυτό του κα τ δυτικ πνεμα, ν Χρυσόστομος Σμύρνης κφράζει μόνο τος γιοποιήσαντες ατν πισκόπους, λλ οδόλως τ ρθόδοξο πνεμα.
Τ πρόβλημα, πως καταλαβαίνει κανες δν εναι Χρυσόστομος Σμύρνης, λλ ο πίσκοποι. Διότι ατς ,τι κα ν εναι, σ τελευταία νάλυσι θ τν κρίνη Θεός. μες τν κρίνουμε μόνο κα φ’ σον μᾶς τν σερβίρισαν μ φωτοστέφανο ν τν προσκυνομε κα ν τν θεωρομε σν πρότυπο πρς μίμησι. γιοποίησίς του μως πέδειξε περίτρανα τ μέγεθος τς ποστασίας τν πισκόπων κα τ τι πρέπει ν τος μπιστεύεται κα ν τος θεωρ ποιμένας του μόνον ποιος πεφάσισε ν ατοκτονήση πνευματικ κα ποιος θέλει ν κολουθήση τς ρχς τς Ν. ποχς, διαγράφοντας μ μία μονοκονδυλι λη τν ρθόδοξο Παράδοσι.
χουμε κα κάποια λλα προβλήματα στν περίπτωσι ατς τς γιοποιήσεως. Μέχρι τώρα το γνωστ σ λους τι προκειμένου ν γίνη κάποια γιοποίησις τν λόγο εχε τ Οκουμενικ Πατριαρχεο, στ ποο κατατίθεντο τ στοιχεα τ ποα συνηγοροσαν στν γιοποίησι, καθς πίσης κα τ φρόνημα το λαο το Θεο, συνείδησις το ποίου το, πως επαμε, καθοριστικ δι τν γιοποίησι. Ατ διαδικασία γινε πως γνωρίζουμε κα στν περίπτωσι τς γιοποιήσεως το Ἁγ. Νεκταρίου, τν ποία τελικ κανε Πατριάρχης θηναγόρας μ τν περ ατν Σύνοδο.
Πς λοιπν τώρα, συνέβη σ κάποιον, ποος δρασε στν χρο κα τν δικαιοδοσία το Οκουμενικο θρόνου, ν γιοποιεται π μία ατοκέφαλο κκλησία μ τν ποία μόνος του δεσμς δν το κκλησιαστικς λλ πατριωτικός; Πς συνέβη ξαφνα, κκλησία τς λλάδος ν πέμβη στν δικαιοδοσία το Οκουμενικο Πατριαρχείου γι να θέμα στ ποο, μέχρι τώρα κα δι τ δικά της πρόσωπα, ταν πρόκειτο γι γιοποίησι, κατέφευγε ες ατό. Κα πς συνέβη ν μν ντιδράση τ Πατριαρχεο δι’ ατὴν τν αθαίρετη πέμβασι στ χρο του, τν στιγμ κατ τν ποία γνωρίζομε τι δι θέματα δικαιοδοσίας π.χ. τν λεγομένων νέων χωρν, εχαν μηρικος καυγάδες; μες δι’ λα ατ θ δυνάμεθα ν δώσωμε τς παντήσεις μας, λλ πρέπει κάποτε ν μάθουν ν πολογονται δι τς πράξεις των κα ο μεγάλοι.
να κόμη πρόβλημα, τ ποο δημιουργήθηκε στν παροσα γιοποίησι, εναι τρόπος ντιμετωπίσεως, κ μέρους τν πισκόπων, τν ντιδρώντων σ’ ατήν των τν νέργειαν. ν δηλαδ θ πρεπε ν περασπισθον τν γιο, τν ποο κατεσκεύασαν, κα ν τν θώσουν π τς τόσες βαρις κατηγορίες τς ποες δν θ ντεχε τελευταος ρθόδοξος χριστιανός, ατο τν νέβασαν στ ψος το γ. Χρυσοστόμου κα το Μ. Βασιλείου κα μέσως τν γκατέλειψαν νυπεράσπιστο στ γενικ κατακραυγή.
τσι λοιπν πέλεξαν σν τν καλύτερο στρατηγικ τρόπο ντιμετωπίσεως τν ντιδρώντων τν μακαρία σιωπή. Τν σιωπ το νεκροταφείου. Ετε λοιπν μιλομε δι’ ατ τ θέμα στος πισκόπους, ετε μιλομε σ να νεκρ σ να τοχο, εναι να κα τ ατό. Εσπράττουμε δηλαδ τν πάντησι τν πτασφραγίστων κα ρμητικ κλειστν χειλέων. Εναι ατ τ ποο λέγει πλ λαός. «Στο κουφο τν πόρτα σο θέλεις βρόντα». Ο δ φελες κα μισθωτο ερες κα λοι ο προσκυνημένοι κα νελεύθεροι κληρικο κα μοναχοί, ταν τος μιλς γι’ ατν τν γιοποίησι, σοῦ παντον λακωνικώτατα «φο τν γιοποίησε Σύνοδος μες πρέπει ν τν ναγνωρίσωμε».
Τελειώντας πρέπει ν ναφέρωμε τι τ μόνο πλέον πο ναμένουμε π τος νεοπατέρας κα νεοεποχίτας πισκόπους, μία κα νοιξε διάπλατα δι το Χρυσοστόμου Σμύρνης δς τν γιοποιήσεων, εναι ν γιοποιήσουν τν πρόεδρο τν μοφυλοφίλων, προκειμένου ν χουν κα ατοί, πως κα ο Μασόνοι, κάποιον γιο, κα τν λευθέριο Βενιζέλο, ν θέλουν τ θέμα ν τ θέσουν σ πατριωτικ πίπεδο. δ φων το θεοφόρου πατρς Μ. Βασιλείου εναι ναγκαο ν χήση π τ βάθη τν πρωτοχριστιανικν αώνων κα σήμερα περιγράφουσα κα διεκτραγδοσα τν τότε λλ κα τν σημεριν κκλησιαστικ κατάστασι κα τ κατάντημα τν πισκόπων:
«νατέτραπται μν τ τς εσεβείας δόγματα, συγκέχυται δ κκλησίας θεσμοί. Φιλαρχίαι δ τν μ φοβουμένων τν Κύριον τας προστασίαις πιπηδσι (γίνονται δηλαδ πίσκοποι ο φίλαρχοι) κα κ το προφανος λοιπν θλον δυσσεβείας προεδρία πρόκειται, ( πισκοπ εναι τ παθλο γι τος σεβες), στε τ χαλεπώτερα βλασφημήσας ες πισκοπν λαο προτιμότερος (πίσκοπος γίνεται πλέον βλάσφημος) ...μαύρωται κανόνων κρίβεια, ξουσία το μαρτάνειν πολλή...» (Μ. Βασιλείου ΕΠΕ, 3,86).

 Ἱερομόναχου, π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶ